Όσο μπορείς του Καβάφη

 "Όσο μπορείς" Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗΣ

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Δομικά στοιχεία:  Οι τρεις ενεργητικές μετοχές («πηαίνοντας», «γυρίζοντας», «εκθέτοντας»): α) Αναδεικνύουν το θέμα της προσωπικής ευθύνης του ανθρώπου στο πώς θα πορευτεί τη ζωή του. β)Υποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η ζωή του καταντά «ξένη και φορτική».

Μέρη του ποιήματος: 1. Α΄ στροφή: Συμβουλές του αφηγητή για περιφρούρηση της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. 2. Β΄ στροφή: Τρόποι εξευτελισμού της ζωής μας και η κατάληξη του ανθρώπου. Παρατήρηση: Όλες οι παραινέσεις διατυπώνονται εδώ με αρνητισμό: Κι αν δεν μπορείς… μην την εξευτελίζεις.

Συμβουλή του αφηγητή: « Προσπάθησε να κάμεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις», «όσο μπορείς» 1 η παραίνεση: «μην την εξευτελίζεις» Τρόποι εξευτελισμού: «μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου», «μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες» 2 η παραίνεση: «μην την εξευτελίζεις… πηαίνοντας, γυρίζοντας, εκθέτοντας» Τρόποι εξευτελισμού: «στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινή ανοησία» Κατάληξη: Η ζωή θα γίνει «μια ξένη φορτική»

Οπτική του αφηγητή: 1. Κώδικας συμπεριφοράς στην ατομική και κοινωνική ζωή: Διασφάλιση της προσωπικής ελευθερίας/προάσπιση της αξιοπρέπειας «όσο μπορείς»/ αποφυγή εκδηλώσεων εντυπωσιασμού. 2. Πράξεις που εξευτελίζουν τη ζωή μας: συμβατικές κοινωνικές σχέσεις και ανούσιες συναναστροφές/υποταγή στον συρμό/ έκθεση της προσωπικής ζωής. 3. Τι εννοεί λέγοντας «ξένη και φορτική ζωή»: αλλοτριωμένη/ ετερόφωτη/ ανιαρή/επιφανειακή ζωή απομακρυσμένη από την πνευματική αναζήτηση και την ψυχική ευφορία/ζωή που «αγωνίζεται» για το «φαίνεσθαι» και όχι για το «είναι».

Γλώσσα: Δημοτική με εκφραστική δύναμη και με τύπους από το γλωσσικό περιβάλλον της Αλεξάνδρειας. Ύφος: Πεζολογικό, άμεσο και λιτό με στοιχεία καθημερινής ομιλίας. Τόνος: Διδακτικός με διάθεση έμμεσης εξομολόγησης και χωρίς λυρικά στοιχεία. Σχήματα λόγου: Προσωποποίηση της ζωής του ανθρώπου («μην την εξευτελίζεις… εκθέτοντάς την»/ Παρομοίωση («σαν μια ξένη φορτική»/Παρονομασία («στην πολλή… στες πολλές»/Προσδιοριστικά επίθετα («πολλή», «καθημερινήν». «ξένη φορτική». Μετρική: Δύο ισόστιχες στροφές από πέντε ιαμβικούς ανισοσύλλαβους στίχους η καθεμιά/ Συνιζήσεις («κι ομιλίες, ανοησία)/διασκελισμοί (στ. 2-3, 3-4,7-8,8-9)